Przejdź do treści

KONFLIKTY W PRACY
Zgłaszanie wniosku do ACAS i Employment Tribunal.

Osoba zatrudniona na pełny etat w Wielkiej Brytanii przebywa w pracy średnio 40 godzin tygodniowo, co stanowi ok ¼ wszystkich godzin w tygodniu (168h). Nic więc dziwnego w tym, iż chcielibyśmy, aby współpraca z naszym pracodawcą przebiegała bezproblemowo i aby wszystkie napotkane problemy dało się rozwiązać bezkonfliktowo. Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Co robić, jeśli znajdziemy się w sytuacji, która zmusza nas do walczenia o swoje prawa? Proces ten w dużym uproszczeniu można rozpisać na trzy etapy:

  1. Próba rozwiązania sprawy polubownie, z pomocą procedur wewnętrznych takich jak skargi, odwołania itp.

  2. Jeśli nie jesteśmy w stanie dojść do porozumienia z pracodawcą we własnym zakresie, możemy zgłosić sprawę do ACAS (w wolnym tłumaczeniu ‘Służba doradztwa, pojednania i arbitrażu’). Jest to instytucja, która udziela darmowych porad z zakresu prawa pracy oraz pomaga w prowadzeniu negocjacji z pracodawcą.

  3. Jeśli wszelkie próby osiągnięcia porozumienia z pracodawcą zawiodą, sprawę możemy skierować do Employment Tribunal (Trybunał pracy).

Całość sprawy, w zależności od stopnia skomplikowania, może ciągnąć się przez kilka miesięcy do kilku lat. Warto zastanowić się, czy ‘gra jest warta świeczki’ i upewnić się, że nasze zarzuty wobec pracodawcy mają podstawę prawną.

Diagram przedstawiający procedurę złożenia skargi do Emloyment Tribunal.
Uproszczony schemat przebiegu sprawy.

KONFLIKT

Konflikty w pracy należy, jeśli to możliwe, próbować rozwiązać w sposób nieformalny – zgłoszenie problemu bezpośredniemu przełożonemu, zgłoszenie sprawy do działu HR, zorganizowanie spotkania z pracodawcą w celu omówienia problemu. Jeśli nieformalne rozwiązanie sprawy nie wchodzi w grę powinniśmy wysłać pracodawcy oficjalną skargę lub odwołanie, stosując się przy tym do określonych przez pracodawcę procedur wewnętrznych, lub jeśli takowych nie ustanowiono, do procedur zawartych w kodzie postępowania ACAS (ACAS Code of Practice). Najczęściej spotykanie rodzaje konfliktów w pracy, które mogą uruchomić postępowanie formalne i potencjalnie prowadzić do sprawy w Trybunale Pracy to:

  • Postępowanie dyscyplinarne, z którego wynikiem nie zgadza się pracownik
    • >>> Pracownik formalnie odwołuje się od decyzji pracodawcy.

  • Bezprawne zwolnienie z pracy (np. zwolnienie z powodu ciąży, odmowy pracy w wymiarze godzin przekraczającym 48h, odmowy pracy z płacą poniżej minimalnej krajowej)
    • >>> Pracownik formalnie odwołuje się od decyzji pracodawcy.

  • Oficjalna skarga zgłoszona przez pracownika
    • >>> Dyskryminacja, prześladowanie, molestowanie seksualne, wszelkie sprawy łamania praw pracownika.

Na zgłoszenie sprawy do Trybunału Pracy mamy 3 miesiące minus jeden dzień od daty zdarzenia, kiedy wystąpiło naruszenie naszych praw pracownika. Wszelkie procedury wewnętrze z jakich skorzystamy w tym czasie (odwołania, skargi, spotkania z pracodawcą) nie zatrzymują tego czasu.

ACAS CODE OF PRACTICE

Kodeks postępowania ACAS to dokument, który zawiera zestaw zasad i procedur, do jakich powinni zastosować się pracodawca i pracownik, aby postępowanie dyscyplinarne, bądź proces rozpatrzenia skargi pracownika, mogły zostać uznane za przeprowadzone w sposób obiektywny i sprawiedliwy. Warto pamiętać o tym, że jeśli nasza sprawa trafi ostatecznie do Trybunału Pracy, sąd najprawdopodobniej przeanalizuje, czy obie ze stron podążały za wytycznymi zawartymi w kodeksie postępowania ACAS. Jakie mogą być konsekwencje nieprzestrzegania tychże zapisów?

  • Dla pracodawcy: sąd może zwiększyć kwotę odszkodowania przyznanego pracownikowi o max. 25%
  • Dla pracownika: sąd może pomniejszyć kwotę zadośćuczynienia należnego pracownikowi o max. 25%

Pracodawca może oczywiście przygotować własny zestaw procedur, które obowiązują w firmie (tzw. Emloyee Handbook), jednakże procesy opisane w tym dokumencie muszą być zgodne z tymi zawartymi w ACAS Code of Practice. Przydatne odnośniki:

  • ACAS Code of Practice
  • Discipline and Grievances at Work – Acas Guide – Przewodnik zawierający dokładny opis prawidłowo przeprowadzonego postępowania dyscyplinarnego, spotkania odwoławczego jak i procesu rozpatrywania skarg.
  • Citizens Advice – wystarczy wpisać słowo klucz, np. disciplinary procedurę, aby uzyskać szereg informacji na ten temat.

Rola ACAS nie ogranicza się oczywiście jedynie do publikacji porad i wytycznych. Organizacja ta może brać czynny udział w negocjacjach pomiędzy pracownikiem, a pracodawcą. Jeśli po wyczerpaniu wszystkich wewnętrznych procedur nie jesteśmy wstanie porozumieć się z pracodawcą, a jesteśmy przekonani, że nasze prawa zostały pogwałcone, sprawę powinniśmy formalnie zgłosić do ACAS. Proces ten nazywa się fachowo Early Conciliation (w wolnym tłumaczeniu ‘wczesna procedura pojednawcza’). ACAS przydzieli nam wówczas mediatora, który będzie nam służył przydatnymi poradami jak i aktywnie starał się zawrzeć porozumienie między stronami sporu. Warto zwrócić tutaj uwagę na pewną różnicę między procedurami wewnętrznymi, a wczesną procedurą pojednawczą. Udział ACAS w sprawie ZATRZYMUJE czas, jaki mamy na zgłoszenie sprawy do Trybunału Pracy – czyli okres, jaki ACAS poświęca na próby pojednania stron (zwykle ok. 4-6 tyg.) nie wlicza się we wcześniej wspomniane 3 miesiące minus 1 dzień. Usługa mediacji oferowana przez ACAS może zakończyć się na dwa sposoby:

  1. W czasie negocjacji dochodzi do porozumienia między pracodawcą i pracownikiem. ACAS przygotowuje pisemną ugodę między stronami – dokument COT3.
  2. Negocjacje kończą się niepowodzeniem. ACAS wystawia certyfikat zakończenia negocjacji. Posiadając ten dokument możemy zgłosić sprawę w trybunale pracy.

TRYBUNAŁ PRACY

Sprawę do Trybunału Pracy należy zgłosić wypełniając wniosek ET1. Można to zrobić za pomocą formularza dostępnego on-line, lub listownie. Formularz ten zawiera m.in. dane kontaktowe osoby składającej wniosek, pracodawcy, opis sprawy oraz szczegóły zadośćuczynienia, o jakie chcemy się ubiegać. Bardzo ważnie na tym etapie jest jak najbardziej szczegółowe opisanie naszej sprawy, z zawarciem wszelkich istotnych faktów, zarzutów, dat itp. Złożenie wniosku do trybunału pracy jest BEZPŁATNE. Po wysłaniu wniosku powinniśmy otrzymać potwierdzenie jego otrzymania przez Trybunał, który następnie prześle kopię naszego wniosku do pracodawcy. Druga strona ma 28 dni na odpowiedź, licząc od daty otrzymania kopii dokumentu. Dalszy przebieg sprawy zależy w dużej mierze od reakcji pracodawcy. Jeśli druga strona nie odpowie na nasze zarzuty w ciągu 28 dni, sędzia może wydać orzeczenie w naszej sprawie z automatu, bez konieczności przeprowadzenia dalszego postępowania sądowego. Jeśli pracodawca odpowie na nasz list, sąd wyznaczy termin sprawy wstępnej (tzw. Preliminary hearing), podczas której zostaną omówione szczegóły sprawy:

  • Czy nasza sprawa ma podstawę prawną. Część naszych zarzutów może zostać na tym etapie odrzucona.
  • Ustalenie terminu sprawy finałowej.
  • Sąd może również pozwolić stronom na dodanie lub uzupełnienie szczegółów sprawy.
  • Na tym etapie sąd ustala również wszelkie terminy kolejnych działań w sprawie (tzw. Case management order). Dowiemy się kiedy należy dostarczyć zestawienie dowodów w sprawie, listę świadków, pisemne zeznania świadków oraz kiedy należy dostarczyć do sądu teczkę sprawy (tzw. bundle) – jest to zestawienie wszystkich faktów i dokumentów jakie prezentowaliśmy w sprawie.

Bardzo ważne jest, aby na tym etapie trzymać się kurczowo wyznaczonych przez sąd terminów. Ich niedotrzymanie może się odbić negatywnie na naszej sprawie i skutkować nałożeniem na nas kary finansowej. Należy również pamiętać o tym, że w na każdym etapie sprawy strony mogą prowadzić negocjacje i dojść do porozumienia poza salą sądową. Sprawa w sądzie to zwykle ostateczność, w wielu przypadkach strony dochodzą do porozumienia wcześniej. Sprawa finałowa, jeśli do niej dojdzie, przeprowadzana jest w siedzibie sądu i trzeba się na nią stawić osobiście lub wysłać naszego reprezentanta (reprezentant nie musi mieć wykształcenia prawnego, może to być członek rodziny lub nasz znajomy). Obowiązek stawienia się w sądzie dotyczy również świadków, jeśli zostali oni w toku sprawy powołani przez którąkolwiek ze stron. W niektórych przypadkach, jeśli sąd posiada wystarczająco materiału dowodowego, może wydać decyzję w sprawie bez udziału stron w sadzie. Werdykt w sprawie może zapaść już w dniu sprawy, w ciągu paru dni, lub tygodni. Jeśli sprawa zostanie rozpatrzona na naszą niekorzyść, możemy poprosić Trybunał o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od otrzymania wyroku. Jeśli Trybunał podtrzyma swoją decyzję, pozostaje nam jedynie odwołanie do Employment Appeal Tribunal. Proces ten jest o wiele bardziej skomplikowany i w tym przypadku radzimy zasięgnąć pomocy prawnej.

KOSZTY

Zgłoszenie sprawy do ACAS jak i do trybunału pracy nie wiąże się z żadnymi kosztami, o ile sprawę zdecydujemy się prowadzić samodzielnie. Trzeba pamiętać o tym, że jeśli Trybunał uzna naszą sprawę za całkowicie bezpodstawną, możemy zostać obciążeni kosztami sądowymi. Firma Communicate Better English oferuje pomoc przy całym procesie rozwiązania sporów z pracodawcą i złożenia wniosku do ACAS i Employment Tribunal, jak również współpracuje z prawnikami, którzy mogą pomóc w rozwiązaniu bardziej skomplikowanych spraw.